در «بی پایان» تلاش‌کردیم به شبهات پیرامون میرزا کوچک خان، پاسخ‌دهیم

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی ابریشم پرس به نقل از  عمار فیلم، محسن حامدی متولد ۱۳۶۲ گیلان و فارغ التحصیل کارشناسی حقوق است. حامدی کارگردانی و تهیه‌کنندگی مستند «بی پایان» را در کارنامه خود دارد. این مستند که به قیام میرزا کوچک خان جنگلی می‌پردازد، از مستند‌های بخش رقابتی سیزدهمین جشنواره عمار بود. حامدی همچنین تهیه‌کنندگی و کارگردانی برنامه تلویزیونی «نسخه آخر» را برعهده داشته‌است.

مبارزه‌ای «بی پایان» با شبهات

محسن حامدی کارگردان مستند در گفت‌وگویی گفت: زادگاه من شمال کشور بود؛ من در کودکی به همراه خانواده از مزار میرزا دیدن می‌کردم و در محله «سلیمان داراب» که محل تدفین ایشان بود، حضور داشتم. این شرایط، همان عاملی بود که کنجکاوی‌های ما را در مورد این شخصیت بر می‌انگیخت. دو عامل باعث شد تا ما دست به ساخت این اثر بزنیم. معنویت نهفته در شخصیت میرزا کوچک خان، باعث می‌شد که ایشان برای من به صورت ویژه‌ای جلوه پیدا کنند. عامل اول، همین گرایش معنوی من به ایشان بود. اما عامل دوم؛ شدت دشمنی و شبهه پراکنی در مورد این شخصیت و قیام میرزا و نهضت ایشان، باعث شد که من نیاز به ساخت چنین اثر را احساس‌کنم.

وی ادامه داد: در جهت این مسیر، من تلاش داشتم تا لطیف‌ترین قالب را برای مبارزه با این شبهات انتخاب‌کنم. کتاب‌های زیادی در این زمینه به نگارش در آمده‌بود اما با توجه به اینکه علاقه‌مندی مردم کشور ما به کتاب کم شده‌است، به سمت آثار تصویری رفتم. ما در سه قسمت مستند «بی پایان» تلاش‌کردیم که به تمام این شبهات موجود پیرامون ایشان، پاسخ دهیم.

ارادت اقشار گوناگون به میرزا

حامدی در مورد رویکردی که در ساخت مستند «بی پایان» داشت، اشاره کرد: ما سعی‌کردیم که این اثر، رئال بوده و دارای سناریو و داستان محور باشد. به همین جهت، ما گروهی از علاقه‌مندان میرزا را در دو گروه راویان مولف و راویان بومی را انتخاب کردیم که ما را همراهی‌کنند. نمی‌خواستیم راوی، به صورت متکلم وحده باشد. برای مثال در قسمت اول مستند، به همراه ما، یک موسیقی‌دان و افراد بومی غیر ویژه که تنها ارادت به میرزا داشتند، بود. در عین حال، در گروه همراه ما، استاد دانشگاه وجود داشت؛ کسی که تالیف کتاب داشته‌است. هدف ما از این برنامه ریزی این بود که نشان‌دهیم اقشار مختلف مردم، به میرزا علاقه‌مند هستند.

این مستندساز ضمن تاکید بر ظرفیت بالای گیلان برای فیلم‌سازی گفت: گیلان با توجه به اینکه مهد تمدن بوده‌است و قوم ایل و دیلم که تمدنی چند صد ساله دارند، در آن قرار داشته‌اند، دارای ظرفیت بالایی است. برخی از اقوام در این منطقه حتی قدمت چند هزار ساله دارند. به همان اندازه که شخصیت‌های معاصر در کشور از ابتهاج گرفته تا دکتر سمیعی وجود دارند که می‌توان در مورد آنها کار کرد، الی ماشاالله شخصیت‌های متقدم وجود دارد؛ شخصیت‌هایی که موثر بوده و حرف‌هایی برای گفتن داشته‌اند. حتی خودِ من، طرحی برای یک مستند جامع در مورد «اسلم دیلمی» داشتم. فردی که شخصیت ویژه‌ای بوده و خواستگاه او، در دیلم قرار داشته‌است. اسلم دیلمی از شخصیت‌هایی است که آرزو دارم توفیق ساخت اثری در مورد او را پیدا‌کنم.

«مردمی بودن»، عمار را ویژه ساخت

حامدی در ادامه به اهمیت عنصر «مردمی بودن» در جشنواره عمار اشاره کرد و افزود: خودِ مردمی بودن باعث می شود که انگیزه‌ها برای خدمت به افرادی در طیف شخصیتی میرزا کوچک خان، زیاد شود. برای قسمت دوم مستند، ما از راوی‌های بومی استفاده کردیم؛ راوی‌هایی که از جنس مردم بودند و مردم هم از آنها استقبال می‌کردند؛ چون من معتقدم اگر کاری مردمی باشد و جنسش برخاسته از متن جامعه باشد، موثر تر خواهد‌بود. بنابراین من احساس می‌کنم جشنواره عمار، هم انگیزه‌ها را برای تولیدات مردمی زیاد کرد و هم باعث شد دیده شدن و شنیده شدن حرف‌های مردم آسان تر و کم هزینه تر شود. این جشنواره باعث شد یک تولید‌کننده تازه‌کار، جسارت پیدا‌کند که بدون سرمایه عظیم، یک تولید فاخر داشته‌باشد. این جشنواره، چنین جسارتی را به قشر جوان انقلابی داد که بتوانند دغدغه‌های خود را در قالب‌های سمعی و بصری، به جامعه ارائه‌کنند. به نظر من، این جشنواره در سالیان گذشته موثر و موفق بوده‌است و سال به سال بر این روند افزوده می‌شود.

حامدی: تعداد قابل توجهی از دوستان هنرمند من در گیلان، از جشنواره عمار استقبال کرده‌اند و آثار خوبی را برای آن ارسال کرده‌اند؛ با اینکه بعضی از آنها رتبه یا جایزه‌ای کسب نکرده‌اند. با افتخار اعلام می‌کنم که توفیق شد تا من چند اثر در قالب مستند و نماهنگ تولید‌کنم و ان‌شاالله برای جشنواره عمار ارسال خواهم‌کرد.

این مستند‌ساز در پایان، توصیه‌ای به جشنواره عمار کرد: عمار مقصد مناسبی است برای جوان‌هایی که انگیزه دارند اتفاقات خوبی را رقم بزنند اما باید به مبدا هم توجه داشته‌باشد. به نظر من بهتر است مسئولین جشنواره عمار برنامه‌ای برای ایجاد تور‌هایی آموزشی در استان‌ها داشته باشند که علاقه‌مندان را با کم‌ترین هزینه ممکن، در زمینه محور‌های رقابتی این جشنواره، آموزش‌دهد؛ چون افراد زیادی وجود‌ دارند که ایده‌پردازان خوبی هستند، اما از فنون آگاهی کاملی ندارند. تشکیل این تورها باعث می‌شود آثار انقلابی و اجتماعی، شکوفایی بیشتری پیدا‌کنند. این حمایت از سوی جشنواره عمار، قطعا می‌تواند الگویی برای سایر جشنواره‌ها باشد.

چهاردهمین جشنواره عمار در دی‌ماه ۱۴۰۲ با بخش تازه «نظم جدید جهانی» برگزار می‌شود. نمایش مرکزی آثار بخش مسابقه به‌‌صورت حضوری در سینما فلسطین تهران و نمایش برخط آثار منتخب در بسترهای جشنواره صورت می‌گیرد.